Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile ABD Başkanı Joe Biden, görev değişimi öncesi son kez bir araya geldi. Peru’nun başkenti Lima’da düzenlenen APEC Zirvesi kapsamında gerçekleşen görüşmede, Tayvan meselesi başta olmak üzere Pekin’in ilişkilerde “kırmızı çizgi” olarak gördüğü konular ele alındı.
Tayvan ve Dört Kırmızı Çizgi
Çin lideri Şi, Tayvan Boğazı’nda barış ve istikrarın sağlanmasının, Tayvan’ın bağımsızlığına yönelik girişimlerle uyumlu olamayacağını vurguladı. Şi, ABD’yi Tayvan’ın bağımsızlık yanlısı politikalarına karşı daha dikkatli olmaya çağırarak, Tayvan sorununun yanı sıra Çin’in kalkınma hakkı, demokrasi ve insan hakları ile ülkenin siyasi sistemine saygıyı aşılmaması gereken “dört kırmızı çizgi” olarak nitelendirdi.
Ekonomik İşbirliği ve Küresel Dengeler
Şi, dünyanın iki büyük ekonomisine sahip Çin ve ABD’nin, iş birliği ve dayanışma ile hareket etmesi gerektiğini belirtti. “Tedarik zincirlerini bozmak veya ekonomik bağları koparmak çözüm değil,” diyen Şi, açık ve paylaşımcı bir yaklaşımın insanlığın refahı için tek yol olduğunu ifade etti.
Güney Çin Denizi ve Bölgesel İhtilaflar
Güney Çin Denizi’ndeki egemenlik iddialarını yineleyen Şi, ABD’nin bu bölgedeki anlaşmazlıklara müdahil olmaktan kaçınması gerektiğini söyledi. Şi, çözümün diyalog ve istişare yoluyla sağlanabileceğini vurguladı.
‘Yeni Soğuk Savaş’a Hayır
Harvard Üniversitesi’nde sıkça tartışılan “Tukidides Tuzağı”na atıfta bulunan Şi, ABD-Çin rekabetinin bir çatışmaya dönüşmemesi gerektiğini savundu. Şi, “Yeni bir Soğuk Savaş kimseye kazanç getirmez. Çin’i çevreleme stratejisi başarısızlığa mahkumdur,” dedi.
İlişkilerde Yeni Dönem
Biden döneminde diyalog ve iş birliği arayışlarının öne çıktığı Çin-ABD ilişkilerinin, yeni başkan Donald Trump ile daha da gerilimli bir hal alabileceği değerlendiriliyor. Özellikle ticaret ve stratejik rekabet konularında yaşanacak gelişmeler merakla bekleniyor.
