Ekonomi alanındaki tartışmalar siyaset ortamına taşındığında veriler karıştırılması sebebiyle doğru verilerin ortaya konulmamasıyla beraber tartışmalar odağından sapıyor. 2010 yılından bugüne dek TOBB’a verilen vazifeyle Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayınlanan Kurulan / Kapanan Şirket verileriyle ilgili gerçekleşen tartışmanın sonu da bu şekilde oldu.
Tartışmanın başlangıcı CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun; şirketlerin ve dükkanların kapandığını en azından sicil gazetesi varlığının söz konusu olduğunu; bu gazeteyi de CHP’nin çıkarmadığını; devletin çıkardığı gazetenin 2020 senesinde 99 bin 588 esnaf meslekten ve sicilden terkini istediğini ve günde yaklaşık 273 esnaf ve sanatkâr dükkânını kapattığını belirttiği açıklamasıydı.
Ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan işte bu söylemleri; 2020 senesinde kurulmuş olan şirket sayısı pandemi dönemine rağmen yüzde 20 oranında artış göstererek 101 bin 318’e ulaştığını; bazı dostların, bugün de yanına gelip dükkanların ve şirketlerin kapandığından bahsettiklerinden fakat sayısal verilerle konuşulacak olursa kapanan bir yerin varlığından söz edilemeyeceğinden ve bunların sıradan şirketler olmadıklarından; her şeyin açıkça ortada olduğu gibi bu güçlü şirketlerin ihracat yaptıklarından ama birilerinin de buralardan beslenmek istediğini vurguladı.
2020 senesinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın belirttiği üzere 102 bin 794 şirket kurulum faaliyeti gösterirken aynı dönem içerisinde 31 bin 36 adet de Gerçek Kişi Ticari İşletmesi kuruldu. Yani 2020 senesinde Türkiye’de toplam 133 bin 830 yeni şirket kurulmuş bulunmaktadır. Buna karşılık 15 bin 949 şirket ise iş yerlerini kapadı. Buna ek olarak 24 bin 134 adet de Gerçek Kişi Ticari İşletmesi etkinliğini sonlandırdı. Şöyle ki toplamda 40 bin adet işletme faaliyetine son verdi. 2019 senesinde ise Türkiye genelinde yaklaşık 33 bin şirket işine son vermişti.
Geçtiğimiz senelere oranla salgın senesinde yeni açılan şirket sayısı 2019 senesine göre yüzde 22 oranında artış yaşarken kapanan şirket sayısı ise yüzde 21 oranında arttı. Bir yandan kapanandan hayli fazla yeni şirket açıldığını incelesek de ancak her iki cephede de artış oranlarının katlandığını söyleyebiliriz.
Ekonomik aktifliğin yavaşladığı ve faaliyetlere zorunlu ara verilen bir süreçten geçtiğimiz düşünüldüğünde bu verilerin garipsenmeyerek anlaşılabildiğini görüyoruz.
FAALİYET DEĞİŞİKLİĞİ GÖSTEREN ŞİRKETLERİN GÜNLÜK VE YILLIK ORTALAMA HESAPLARI YAPILDI
Bir diğer gündem konusu ise yeme içme sektöründe yaşandığı gibi fiilen etkinlik gösteremeyen firmaların durumu. Bu firmalar resmi olarak kapanmış olmasalar bile mali açıdan yapıları bozulmuş halde faaliyetlerine devam ediyorlar. Son bildirilerle beraber bu sektörde etkinlik gösteren firmalara ek yardım paketleri duyuruldu. Yardımlarla beraber bu firmaların kısıtlama dönemi sonrasında ayakta kalıp kalmayacağı bugünden tahmin etmek ise çok zor gözüküyor.
Türkiye’de salgın dönemi koşullarının gittikçe sıkılaştığı 2020 Aralık ayında 3 bin 179 şirket faaliyetlerine son verirken 4 bin 471 bireysel ticari işletmesi işlerini sonlandırdı. Demek ki aralık ayında toplam 7 bin 650 şirket etkinliklerini sonlandırdı. Bu bağlamda da güne bölünüp hesaplandığında Kemal Kılıçdaroğlu’nun sıklıkla tekrar ettiği 273 sayısına karşılık geldi. 2020 senesinin yalnızca aralık ayında günde yaklaşık 273 şirket faaliyetini sonlandırdı. Yıl boyunca toplam sayıya bakıldığında ise aslında 2020 senesinde günde 133 şirketin kapandığını; kapanan bu 133 firmadan 44’ünün daha büyük işletmeler olduğunu; 89’unun ise bireysel ticari işletmelerine ait olduğu görülüyor. Açılmış olan firmalardan da bir hesap yapıldığında aralık ayında toplam 11 bin 697 adet işletme kuruldu. Bu da aralık ayında günde 418 yeni işletme kurulduğunu gösteriyor. Yıllık ortalamalara bakılarak da bu sayıyı 371 olarak hesaplayabiliriz.
