Ne kapıyı açıyorlar, ne para üstü alıyorlar

Kargoculuk, son dönemde koronavirüsün de etkisiyle oldukça revaçta. Teknolojiden gıdaya kadar akla gelebilecek her ürün kargo ile ayağımıza kadar geliyor. Bu yoğunluk elbette kullanıcı şikayetlerini de beraberinde getiriyor. Tüketiciler gelen kargolarının yanlış, eksik, hatalı ya da çok geç geldiğini ifade eden birçok şikayeti neredeyse her mecrada dile getirdi.
Dışarıdan göründüğü kadar basit olmayan bu kargoculuk işi 9’da başlıyor. Türkiye’nin her yerinden gönderilen kargolar büyük ana dağıtım merkezlerinde bir arya getirildikten sonra şubelere iletiliyor. Şubeye gelen kargolar sabah mesaisi ile birlikte türlerine göre ayrılıyor. Her kurye kendi dağıtım bölgesinde olan paketleri kayda alıp siteme geçiriyorlar.
Sonrasında şubeye ait olan dağıtım araçları bir bir kapıya yanaşıyor. Kuryeler, kendi bölgelerinde olan kargoları bu araçlara yüklüyor. Yükleme işlemi oldukça hızlı gerçekleşmek zorunda çünkü burada yaşanan bir aksaklık tüm sistemi etkileyebilir. Kargolar araçlara gelişigüzel değil belirli bir sıra ile diziliyor. Her araç içerisinde bir şoför ve 2 kurye olacak şekilde saat 10.30’da kargolar dağıtıma çıkarılıyor.
Edinilen bilgilere göre, bir şubeye günde yaklaşık olarak 1000 kargo gelebiliyor. İçinde bulunduğumuz salgın döneminde ise bu bin 500’e ulaşmış. Bu durumda bir kurye gün içerisinde 100 ila 120 arasında kargo dağıtımı yapabiliyor. Araç, dağıtım bölgesine geldiğinde duruyor ve kuryeler inip o bölgedeki apartmanlara göre kargoları dağıtıyor.
Kargoculuk sektöründe maaş ortalamasının 3 bin 500 TL olduğu biliniyor. Ancak yapılan işe göre bu miktar 200 ila 300 TL artabilmekte. Bu sektörde kadrolu kurye sayısının yarısı kadar yevmiyeli kurye çalışanı bulunuyor. Yevmiyeli kuryelerin günlük yemek ücreti de dahil 115 TL. Bir kuryenin yaklaşık olarak yüz paket dağıttığını göz önünde bulundurursak neredeyse bir ürün 1 TL’ye dağıtılmış oluyor. Şüphesiz, herkesin yapabileceği bir iş de değil.
Tecrübeli kurye Murat Toptaş, eskiden daha çok ofislerin ve dükkânların olduğu sokaklarda çalışırken bugün bütün ağırlığın apartmanlara kaydığını, restoran işletmecisine paket götürdüğünü ancak şu an onun da e-ticarete girdiğini evinden oyuncak sattığını dile getirdi. Topbaş, artık söz konusu işletmecinin paketlerini evinden alıp şubeye getirdiğini dile getirirken evden e-ticarete girenlerin sayısının oldukça arttığını bir evden günde 30 ila 40 paket çıkmaya başladığını ekledi.
Yevmiyeli kuryelerin çok büyük bir kısmını öğrencilerden oluşuyor. Tıp fakültesi, edebiyat ve matematik bölümü öğrencileri ile birlikte çalıştığını vurgulayan Toptaş, turizm ve AVM’ler durunca hepsinin kargo işine yöneldiğini, bazı öğretmen ve amatör futbolcuların dahi yevmiyeli çalıştığını ifade etti.
Murat Toptaş, alıcı ödemeli kargolarda çoğu müşterinin ödeme yaptıktan sonra para üstünü almayı tercih etmeyip bahşiş verdiğini, bir dönem maaşa yakın bahşiş toplamaya başladıklarını ifade etti.
Salgın döneminde kuryelere olan bakış açıları biraz değişmiş durumda. Alıcılar genellikle kuryeler ile yüz yüze gelmemeye gayret gösteriyor. Kargolarının kapının önüne bırakılmasını rica ediyorlar.