Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Şubat Küresel Gıda Fiyat Endeksini açıkladı. FAO Gıda Fiyat Endeksi, Şubat’ta % 2.4 oranında yükselerek 116.0 düzeyine çıktı. Senelik bazda yükseliş % 16.74 oranında oldu. 2020 yılının Şubat ayı Endeks 99.4 düzeyindeydi. Hiç ara vermeden dokuz aydır artışına devam eden Endeks, 2014 yılının Temmuz ayından bu zamana kadar son 6.5 senenin en yüksek düzeyini seyretti. Ocak’ta 113.3 olan Endeksin Şubat’taki artışını etkileyen alt endeks grupları içerisinde şeker ve bitkisel yağlar göze çarptı.
Küresel ticarette en fazla işleme uğrayan ürünlerin aylık uluslararası fiyat hareketleri
Küresel ticarette en fazla işleme uğrayan ürünlerin aylık uluslararası fiyat hareketlerini takibini yapan FAO Gıda Fiyat Endeksinde beş alt grup bulunuyor. FAO Şeker Fiyat Endeksi, Ocak’a kıyasla % 6,4 oranında arttı. Bu söz konusu artışa şekerin kilit üreticisi olan ülkelerdeki üretim azalışıyla beraber Asya kaynaklı güçlü isteğin sebep olduğu global stoklarda daralma kaygısı da sebep oldu. Tayland’da üretimde toparlanma öngörüleri ile Hindistan’daki stoklar şekerdeki artışı yavaşlattı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, % 6,2 oranında yükselerek 2012 yılı Nisan ayından bu zamana kadar en yüksek düzeyini buldu. Palm yağı, soya, kolza, ayçiçek ve tohumluk yağ rakamlarında artış sürüyor.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, tereyağında uluslararası isteğin fazlalaşması, Çin’in isteğinin ise Avrupa’dan sınırlı olarak karşılanabilmesi sebebiyle % 1,7 oranında arttı. Peynir fiyatları ise ABD’deki fazla stok sebebiyle azaldı.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi, Ocak’a göre yaklaşık % 1,2 oranından daha fazla gerçekleşti. Sorgum fiyatları, Çin’den gelen yoğun istek üzerine aylık bazda % 17,4 oranında yükseltti. Uluslararası mısır, buğday ve pirinç rakamlarında yatay seyir ve kısmen hafif artış gerçekleşti.
FAO Et Fiyat Endeksi ise başlıca koyun ve kuzu üreticisi ülkelerde azalan arzlar fiyatları % 0,6 arttı. Buna rağmen domuz eti fiyatları ise, Asya Covid-19 ile başlayan Asya piyaslarında satış yasağı, Çin kaynaklı isteğin düşmesi, iç piyasalarda fazla arz ve satılamayan ürünler sebebiyle azaldı.
Tahıl tedarik ve talep raporu
FAO üstelik, küresel üretim, tüketim, ticaret ve envanterlerin yenilenmiş değerlendirmelerini içine alan “Tahıl Arz ve Talep Raporu” özetini duyurdu. FAO’nun erken devirli öngörüleri doğrultusunda küresel buğday üretimi 780 milyon tonla yeni rekora koşuyor. Rapor doğrultusunda, bu fazlalaşmanın sebebiyse Avrupa Birliği’ndeki üretimin, kötü hava şartları sebebiyle buğday üretiminde azalış öngörülen Rusya Federasyonu’ndan kaynaklı açığı kapatması.
Güney Afrika’da mısır üretiminin bu sene de rekor düzeylere ulaşması öngörülürken, Güney Amerika’da da ilk beklentiler üretimin ortalamanın üstünde olacağı. Ekvatorun kuzeyindeki ülkelerdeyse Ekim ayı yeni başlayacak. Özet raporda konuyla alakalı ayrıntılar ve güncellenmiş değerlendirmeler de yer alıyor. Vurgulanan mevzulardan bir tanesi de bu sene de dünya tahıl üretimi.
Buna göre % 1,9 oranında bir yükselişle üretimin 2 milyar 761 milyon tona yükselmesi öngörülüyor. Bu yükselişin temel sebebi ise Batı Afrika’da tahminlerin üstüne çıkan Mısır, Hindistan’da artarak pirinç, Batı Avrupa, Rusya ve Kazakistan’daki buğday üretimlerindeki fazla oranlar. FAO’nun geçen sene ve bu sene için yeni öngörüleri, küresel tahıl kullanımının % 2.0 oranında yükselişle 2 milyar 766 milyon tona ve dünya ticaretinde % 5.5 oranında yükselişle 464 milyon tona artmasını da içeriyor.
Küresel tahıl stoklarının şu saatlerde bu sene 811 milyon tonda biteceği öngörülüyor. Bu da açılış düzeylerinin % 0.9 oranının altında ve stok kullanım % 28.6 oranına iniyor. Dünya pirinç ve buğday stoklarının yükselmesi, iri taneli tahıl stoklarının ise düşmesi tahmin ediliyor. Küresel pirinç üretimi için 2,6 milyon ton yükseliş bekleniyor.
Mahsul Beklentileri Ve Gıda Durumu Raporu
FAO’nun Pazar ve Ticaret bölümü tarafından 3 ayda bir yapılan Mahsül Beklentileri ve Gıda Durumu raporu da şu saatlerde açıklandı. Yoksul ülkelerde tahıl üretimi de dışalıma ihtiyacı da yükseliyor. Raporda, gıdada dışa bağımlı 51 az kazançlı ülkenin tahıl üretimi, Ortadoğu ve Güney Afrika’da üretimde sağlanan gelişmenin Orta Afrika’daki azalış sebebiyle meydana gelen olumsuz etkiyi baskılaması sebebiyle geçen sene 2019 senesine kıyasla % 3 oranında yükseliş göstererek senelik 502.4 milyon tona ulaştığı vurgulanıyor.
Bununla beraber, Uzak Doğu ve Batı Afrika’da meydana gelen ek ihtiyaçların da ortaya çıkmasıyla bu gruptaki ülkelerin tahılda dışalım öngörüsünün 74,1 milyon tona çıkacağı bekleniyor. Bu sene için erken devirli üretim tahminleri büyük oranda tutarlı olmakla beraber Afganistan ve Güney Madakaskar’daki kuraklık gibi koşullar kaygıya sebep oluyor.
Söz konusu raporda şu 45 ülkenin gıdada dış ülkelere bağımlı olacağı değerlendiriliyor: Afganistan, Bangladeş, Burkina Faso, Burundi, Cabo Verde, Kamerun, Kore, Orta Afrika Cumhuriyeti, Çad, Kongo Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kongo, Cibuti, Eritre, Eswatini, Etiyopya, Gine, Haiti, Irak, Kenya, Lübnan, Lesotho, Liberya, Libya, Madagaskar, Malavi, Mali, Moritanya, Mozambik, Myanmar, Namibya, Nijer, Nijerya, Pakistan, Senegal, Sierra Leone, Somali, Güney Sudan, Sudan, Suriye Arap Cumhuriyeti, Tanzanya, Uganda, Venezuela, Yemen, Zambiya ve Zimbabve.
