Türk Standartları Enstitüsü (TSE), ikinci el cep telefonlarının ekonomiye kazandırılması ve güvenli bir biçimde kullanılması amacı ile “İş Yerleri – Cep Telefonu Yenileme Merkezleri İçin Kurallar’ını yayımladı. Standartlar çerçevesi içinde halka açılacak cep telefonu yenileme merkezleri; ikinci el telefon ticaretinde bir önceki kullanıcıyla illiyet bağına son verecek, cihazların düzeltilmesi ve değiştirilmesi gereken parçaları ayarlayacak ve bir sonraki kullanıcıya hazır hale getirecek.
‘Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’
Geçtiğimiz sene Resmi Gazete’de çıkan ‘Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’ ile cep telefonları ve tabletlerin yenilenmesi, sertifikalandırılması ve yeniden satışı gerçekleşmesi ile alakalı esaslar düzenlenmişti. Yönetmelikte, düzeltme merkezlerinin kuruluş, başvuru ve izinleri ile düzeltme yetki belgesi verilmesinde aranan şartlarla alakalı bilgiler de bulunmuştu.
“İş Yerleri-Cep Telefonu (ikinci el) Yenileme Merkezleri İçin Kurallar”
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından mevzu ile alakalı olarak yapılan açıklamada, Resmi Gazete’de mevzuya ilişkin yönetmeliğin 2020 yılında yayımlanmasından sonra şimdi de ‘Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’le saptanan düzeltme merkezlerinin Hizmet Yeterlilik Belgesine (HYB) sahip olma koşulunu içeren “İş Yerleri-Cep Telefonu (ikinci el) Yenileme Merkezleri İçin Kurallar” standardı TSE tarafından yayımlandığı söylendi.
Açıklama doğrultusunda standartla cep telefonu düzeltme merkezleri; ikinci el telefon ticaretinde, bir önceki kullanıcıyla illiyet bağını sonlandıracak. Bu cihazların gerekli ise onarılması ve değiştirilmesi gereken bileşenlerinin değiştirilmesi ile sonraki kullanacak olan kullanıcıya hazır hale getirilmesini sağlayacak. Bu söz konusu işi yapacak merkezler cihazların da yükümlülüğünü de üstüne alacak. İşletmelerin cep telefonlarına vereceği garanti süresi ‘Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik’te belirtilen süre kadar olacak.
Başvurular TSE’ye Yapılacak
Düzeltme merkezi olarak etkinlik gösterme talebinde bulunan işletmeler görevli yeterlilik şartları dahilinde iş yerlerinin standarda uygunluğuna gösteren belgelendirme başvurusunu TSE’ye yapacaklar. Düzeltme merkezleri TSE’den gelecek Hizmet Yeterlilik Belgesiyle Ticaret Bakanlığından düzeltme/yenileme yetki belgesi alarak etkinliğini gösterebilecek.
Beyaz Listede Olmayan Ürünler Yenilenmeyecek
Standart ile düzeltme merkezlerinde tabi tutulan sorumluluklardan bazıları şu şekilde:
- Düzeltme Merkezi çalışma yerinin hepsi aynı çatı altında olacak.
- Klonlanmış, kayıp, çalıntı cihaz olup olmadığını Mobil Cihaz Kayıt Sistemi (MCKS) üstünden kontrol edilecek.
- Düzeltme merkezine getirilen ikinci el cep telefonların Mobil Cihaz Kayıt Sisteminde “Beyaz Liste”de varlığı e-Devlet’ten kontrolü yapılacak. IMEI numarası beyaz listede olmayan ikinci el cep telefonlarına düzeltme/yenileme işleminde bulunmayacaklar.
- Cihazın düzeltilmesine engel olan olası fonksiyon kaybının varlığı tespit edilecek.
- Düzeltme merkezi ya da yetkili alıcısı, ikinci el cep telefonunun değerlemesinin yapılmasının ardından müşterinin bu söz konusu değerlemeye onayında bulunması ve kabul edildiğinde ödemesi yapılacaktır.
- Cihaza ait müşteri beyanıyla kaydı tutulan ek bilgiler karşılaştırılacak.
- Cihazın performansı yazılım testleri yapılacak.
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu kayıtlarından düzeltme işlemi gerçekleştirilecek cep telefonlarının ses veya veri haberleşmesinde kullanılmışlığı kontrol edilecek. Söz konusu işlem kayıt olarak tutulacak ve beş sene süre ile muhafaza edilecek.
- Düzeltme merkezine bırakılan cep telefonlarının içerdiği verilerde herhangi bir veri işleme gerçekleşmeden yok edilebileceğine ve bir daha bu verilere ulaşılamayacağına ilişkin kendisine teslim süresinden önceki her türlü hukuki, idari ve ceza müşteriye ait olduğuna ilişkin müşteri üstelenecek. Beyanın bir kopyası müşteriye yazılı olarak ya da kalıcı veri saklayıcıyla teslim edilecek.
- Düzeltme merkezi, ikinci el cep telefonunun yenileme işleminde bulunurken; onarım ya da parça değişikliği gerekirse bu onarım ve değişikliğin gerçekleşmesini, bir önceki kullanıcı hakkında kişisel veriler dâhil tüm diğer bilgiler geri getirilemez şekilde yok edilmesini, fabrika ayarlarına geri döndürülmesini, performansının ve tüm diğer fonksiyonlarının olması gerektiği şekilde çalıştığının tespitini ve kontrollerini sağlayacak.
- Düzeltme işleminde dışarıdan herhangi bir hizmet alımı yapılmayacak
- Düzeltme işlemi gerçekleştirilen ikinci el cep telefonunun elektronik kimlik bilgilerine dokunulmayacak.
- Cep telefonlarına sertifikalandırma işlemi gerçekleştirilecek. Bu söz konusu sertifika ve işlemleri gösteren liste düzeltilmiş ürünle beraber verilecek.
- Düzeltilen ikinci el cep telefon tüketicilerinin basit bir şekilde göreceği ambalajına, etiketine, garanti belgesine, IMEI numarasını içeren faturasına, reklam ve ilanlarına “yenilenmiş ürün” yazacak ve iş yeri bilgileri de yer alacak bu şekilde satışa sunulacak.
- Cihaz ambalajı üzerindeki bilgilerle cihaza uygulanan her türlü parça değişimi vb. telefonla uyumlu olacak.
- İkinci el cep telefonunun ana kartında değişiklik olduğu taktirde bu söz konusu durum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanlığına bildirilecek.
