Dünya çapında, ilaç şirketlerinin yaptığı 89 farklı koronavirüs aşısı adayı, 228 aşı deneme çalışması ve onay verilen 12 aşı firması var. ABD’nin Şubat sonunda, Johnson&Johnson şirketinin yaptığı tek dozluk koronavirüs aşısını onay gösterilmesinden sonra, dünyada gözler onayı verilen diğer koronavirüs aşılarına çevrildi.
Geçen sene Aralık’tan bu zamana kadar dünyayı etkisi altına alan koronavirüs, bir seneden sonra 114 milyon 500 bine yakın bireyin hastalanmasına, 2 milyon 500 binin üstünde bireyin ise hayatını yitirmesine neden oldu.
AB en fazla dozda aşı siparişi veren birlik
Dünya çapında ilaç şirketlerinin yaptığı 89 farklı aşı adayı, 228 aşı deneme çalışması ve onay verilen 12 aşı firması mevcut. Duke Küresel Sağlık İnovasyon Merkezi’nin araştırmasın’ın düşüncesine göre, Avrupa Birliği (AB) 1 milyar 835 milyon dozla dünya çapında en fazla dozda koronavirüs aşısı sipariş veren birlik haline geldi. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 1 milyar 210 milyon doz aşı ile AB’yi izlerken, Küresel Erişim Programı (COVAX) 1 milyar 120 milyon doz aşı ile en fazla dozda aşı siparişi veren 3. birlik haline geldi. Covid-19’un başlangıcından bu zamana kadar dünya çapında, 103 ülkede 241 milyondan çok daha yüksek doz aşının uygulaması yapıldı. Aşılamada ileri gelen ülkeler içerisinde, ABD 75.2 milyon doz aşı kullanırken, Çin 40.5 milyon, Avrupa Birliği ülkeleri ise 32.7 milyon doz aşı kullandı.
241 milyondan fazla aşılama yapıldı! Onay alan aşılar ve özellikleri:
BioNTech/Pfizer: Almanya’da Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olarak bilindiği biyoteknoloji firması BioNTech’in ABD’li Pfizer ilaç firması ile yaptığı “BNT162b1” aşısı, bu zamana kadar 65 ülke tarafından onay gösterildi. 2 doz olarak uygulanan ve % 95 oranında faaliyete sahip olan aşıya ilk onay gösteren ülke Birleşik Krallık oldu.
Moderna:
ABD’de “Moderna” ilaç şirketinin Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü iş birliğiyle yaptığı “mRNA-1273” aşısı, % 95 oranında faaliyet gösteren en yüksek koruyuculuk derecesi olan aşılardan biri. Bu zamana kadar 40 ülkeden onay verilen aşının, ilk onay aldığı ülke ABD oldu.
Oxford/AstraZeneca:
Birleşik Krallıkta Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü ile Oxford Aşı Grubu iş birliğinde yapılan ve üretim lisansı İngiliz-İsveç ilaç firması AstraZeneca tarafından satın alınan “AZD1222” aşısı, bu zamana kadar 56 ülke tarafından onaylandı.
Novavax:
ABD’li ilaç şirketi Novavax’ın yaptığı “NVX-CoV2373” aşısı daha herhangi bir ülkeden onay verilmemesine karşın, firma şimdiden 375 milyon 700 bin dozluk anlaşmada bulundu. Novavax şirketi tarafından aşının 2 doz olarak uygulanacağı ve % 89 koruyuculuk gösterdiğini belirtti. Johnson & Johnson/Janssen:
Amerikan ilaç şirketi Johnson & Johnson’ın bağlı iştiraki Belçikalı Janssen ilaç firmasının yaptığı “Ad26COVS1” aşısı şimdiye kadar yalnızca Bahreyn ve ABD’den onayını alabildi. Diğer aşılara kıyasla tek doz olarak uygulanan aşı, % 66 oranında koruyuculuğa sahip.
Sinopharm, Sinovac ve CanSino:
Sinopharm, Sinovac ve CanSino gibi kamuya ait ilaç şirketleri, Çin Askeri Tıp Akademisi, Vuhan Viroloji Enstitüsü, Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü gibi kurumlar ile iş birliği içerisinde aşı çalışmaları devam ediyor. Şimdiye kadar totalde 31 ülkeden onay verilen aşılardan, Sinovac’ın koruyuculuk oranı % 50, CanSino’nun % 66 oranında, Sinopharm’ın ise % 79 oranında olduğu duyurdu. Sinovac aşısına onay gösteren ülkeler içerisinde Türkiye de bulunuyor. Ülke çapında Mart ayı başından beri, 8 milyon 800 bin dozun üstünde aşı yapıldı.
Gamaleya:
Gamaleya Epidemiyoloji ve Mikrobiyoloji Enstitüsü’nün yaptığı Rus aşısı Sputnik V, dünya çapında 38 ülkeden onayını aldı. Bu ülkeler içerisinde Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Suriye ve İran gibi ülkeler de var. 2 doz olarak uygulanan aşının faaliyet oranının % 92 olduğu açıklandı.
