Fındık ihracatından 1,9 milyar dolar gelir sağlandı!

KFMİB yani Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin verilerine göre, 2020’de toplam 280 bin 924 ton iç fındık dış satımından 1 milyar 945 milyon 299 bin 937 dolar değerinde gelir sağlandı. Fındık ihracatında 2019 yılına göre miktar açısından %12.1 oranında, döviz gelirinde de %4.1 oranında bir azalma söz konusu. 2020 ve 2021 fındık ihracatı sezonunda 1 Eylül 2020 ve 31 Aralık 2020 devresinde ise toplam 106 bin 706 ton iç fındık ihracatı yapıldı. İhracatı gerçekleştirilen iç fındıklar karşılığında 732 milyon 836 bin 548 dolar kazanç sağlandı. 2019 senesinin aynı devresinde gerçekleştirilen ihracatı 168 bin ton, sağlanan gelir de 1 milyar 89 milyon 716 bin 881 dolar olarak kaydedildi. İki sene arasında yaşanan ihracat kaybı miktar olarak %36, döviz olarak ise %32.7 oldu.
KFMİB’nin Başkan Vekili olan Dursun Oğuz Gürsoy, fındık fiyatlarının yüksek olması, dövizde yaşanan ani dalgalanmalar, dünya ekonomisini etkisi altına alan salgın ve badem gibi ürünlerin ucuzluğunun fındık ihracatında yaşanan düşünün ana sebepleri olduğunu dile getirdi.
Rakip ülkelerin Türkiye’ye kıyasla fındık fiyatlarının daha ucuz olduğunu belirten Gürsoy, fındık ihracatının düşmesinin birçok nedeni olduğunu vurgularken, yaşanan düşüşü yalnızca salgına bağlamanın doğru olmadığını ifade etti. Sezonun başında fındık fiyatlarının aniden 22 TL seviyelerinden 25 TL seviyelerine çıktığını vurgulayan Gürsoy, bu yükselişin piyasada 27-28 hatta 30 TL beklentisi oluşturduğunu ekledi. Gürsoy, ihracatçıların mevcut piyasa şartlarına göre yurt dışına teklifler vermeye başladıklarını ancak rakiplerimizde de geçtiğimiz sene fındığın iyi olduğunu belirtirken, İtalya, Azerbaycan ve Gürcistan gibi ülkelerde iyi bir fındık rekoltesi olduğunu dile getirdi. Eylül ile ekimde özellikle Azerbaycan, Gürcistan ve İtalya’dan çok fındık satıldığını vurgulayan Gürsoy, onların her sattığı malın bizim ihracatımızda düşüşe karşılık geldiğini çünkü eylülü sektör olarak çok zayıf geçirdiklerini belirtti. Gürsoy, ihracattaki düşüşün ilk nedeni olarak, rakip ülkelerin daha ucuz fiyata erken davranarak fındık satması olduğunu söyledi. Türkiye’deki beklentilerin yüksek olması yüzünden üreticinin malını pazara indirmediğini ve dolayısıyla fiyatların çok süratli yükselttiğini bildiren Gürsoy, yükselen fiyatlar çerçevesinde fındık ihtiyacı olan ülkelerin, ucuz fındığın satan ülkeleri tercih ettiğini, bu sebeple ihracatta düşüş yaşandığını ifade etti.
Bunun dışında dövizde yaşanan ani dalgalanmaların da fındık ihracatının düşmesi üzerinde çok büyük etkisi olduğunu bildiren Gürsoy, dövizdeki günlük dalgalanmaların bazen %2,3’lere ulaşmasının bir gün verilen fiyatın, ertesi gün sabit tutulamadığını bu yüzden bir belirsizlik, bir istikrarsızlığın oluştuğunu kaydetti.
Belirli ülkelere yapılan fındık dış satımında yaşanan düşüşün %50’ye ulaştığını dile getiren Gürsoy, Japon piyasasında %50, Çin pazarında %25; İtalya, Almanya, Belçika, Hollanda gibi ülkelerde ise %40’ı aştığını gözlemlediklerini bildirdi. Türkiye’nin oldukça büyük çapta Avrupa Birliği’ne ihracat yaptığını ifade eden Gürsoy, “Avrupa Birliği baz alındığında en çok düşüş Avrupa Birliği’nde görüldü.” dedi.
Badem fiyatının fındık fiyatına kıyasla düşük olması sebebiyle pasta sektörünün bademi tercih ettiğini vurgulayan Gürsoy, bir başka önemli etkenin rakip ürünler olduğunu ifade etti. Badem fiyatı 4.50 – 5 dolar seviyelerinde seyrederken, fındığın 6,5 – 7 dolar üzerinden satmaya çalıştıkların söyleyen Gürsoy, bu sebeple badem bu sene fındık fiyatının altına düştüğünü, özellikle Avrupa’da bulunan pasta sanayi sektörünün çok çabuk bir şekilde fındıktan başka ürünleri tercih edebildiğini dile getirdi. Bugün Türkiye’de pasta sektörüne satılan fındık dilmesi, kıyılmış fındık, fındık unu gibi birçok ürünün bademden imal edilip Avrupa’daki sanayilere satıldığını bunun nedeninin ise fiyat olduğunu vurgulayan Gürsoy, “Bugün 5 dolar değerinde fiyat 7 dolar ile kıyaslandığında 1 tırda çok büyük bir fiyat farkına sebep oluyor. Bu sebeple fındıktan bademe yöneldiler.” İfadelerini kullandı.
Gürsoy, karışık kuruyemiş paketlerinde üretici firmaların fındıktan daha ucuz olan badem, yer fıstığı gibi başka ürünlerin miktarını arttırdığını, paketlerin içindeki fındık miktarını azalttığını dile getirdi.
Fındığın çerez olarak da daha az tüketilmeye başlandığını ucuz olan kuruyemişlerin daha çok konulduğu karışık kuruyemiş paketlerinin yapıldığını, bunu yapan firmaların daha az fındık tüketimi yapmaya başladıklarını belirten Gürsoy, bunlar toplandığı zaman fındık ihracatının %36 seviyelerinde düşüş yaşadığını gözlemlediklerini söyledi.
Fındık üreticisi olan Fethi Kondak ise, geçen sezon bahçesinden topladığı 4,5 tonluk fındığını pazara indirmediğini dile getirerek, nedeninin piyasada iyi bir fiyat oluşmaması olduğunu belirtti. Fındık fiyatlarının en az 25 TL’nin üzerinde çıkmasını beklediklerini ifade eden Kondak, “Bugün işçilik, maliyet, gübre fiyatlarının artması yüzünden piyasadaki fiyatı tatmin edici bulmuyoruz. Bu yüzden fındığımızı pazara indirmiyoruz.” Dedi.