Avrupa Birliği Zirvesi Bugün Başladı!

Türkiye İçin Önemli Kararlar Alınabilir!
Bugün başlayan Avrupa Birliği liderlerinin katıldıkları zirve toplantısı, cuma günü sona erecek. Zirvenin bugünkü programında yer alan dış ilişkiler başlığının en önemli gündem maddesi, Doğu Akdeniz’deki gelişmeler ve Türkiye ile ilişkilerini oluşturuyordu.
Avrupa Birliği (AB) Konseyi, Türkiye’ye Doğu Akdeniz’de tek taraflı adımlar atmaması, sondaj faaliyetlerini tartışmalı sularda yapmaması koşuluyla 1 Ekim tarihinde “pozitif ajanda” önermişti. Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesi, vize serbestliği, göç anlaşmasının yenilenmesi ve uluslararası Doğu Akdeniz konferansı düzenlenmesi gibi konularda adımlar atılabileceği mesajı verilmişti.
Aynı toplantıda, Türkiye’nin tavrını değiştirmemesi durumunda AB’nin yaptırım uygulamak durumunda kalacağı da belirtilmişti. Türkiye ise AB’nin pozitif ajanda olarak tanımladığı kararları yeterli bulmadığını, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) provokatif eylemlerini neden göstererek Oruç Reis araştırma gemisini 12 Ekim’de yeniden Doğu Akdeniz’de Türkiye ile Yunanistan arasındaki tartışmalı bölgeye göndermişti.
AB ülkelerinin büyük çoğunluğunun, son iki aydaki eylemleri nedeniyle Türk hükümetine bir yanıt verilmesi gerektiğinde uzlaştığı ancak alınacak önlemlerin sertliği ve zamanlaması konusunda bir mutabakatın olmadığı kaydedilmekte.
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de araştırmalara geri dönmesi, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi kararlarına rağmen kapalı Maraş’ın açılmasına dönük adımlar atması ve başta Fransa ile Almanya olmak üzere son dönemde bazı Avrupa ülkelerine karşı kullanılan “sert ve orantısız söylemler” AB yetkililerinin eleştirilerine yol açmakta.
AB Konseyi’nden, Türk ekonomisine zarar verecek şekilde Gümrük Birliği’nin engellenmesi ya da Yunanistan’ın ısrar ettiği silah ambargosu getirilmesi tarzında kararlar çıkması öngörülmemekte.
AB’nin Türkiye’den İki Beklentisi Bulunmakta!
Daha sert yaptırımların devreye girmemesi için AB’nin Türkiye’den iki temel beklentisi bulunduğu düşünülmekte. İlki Doğu Akdeniz’de gerilimden uzak durulması için “itidal” dönemine girilmesi ve tartışmalı sular ya da GKRY açıklarındaki çalışmalara ara verilmesi. İkinci beklenti ise Yunanistan ile daha önce üzerinde uzlaşılan “istikşafi görüşmelerin” başlatılması.
Ekim ayı başlarında, Türkiye ile Yunanistan yeniden masaya dönme konusunda uzlaşmışlar; ancak Oruç Reis’in bölgeye gönderilmesi süreci sekteye uğratmıştı.
AB, Biden Yönetimini Beklemekte!
AB’nin Türkiye’ye sert yaptırımları ertelemesindeki en önemli nedenlerinden biri de ABD’nin 46’ncı başkanı seçilen Joe Biden’ın 20 Ocak’ta görevi resmen devralmasının ardından Washington yönetimi ile koordinasyon içinde olmak istemesi.
AB çevrelerinde yapılan değerlendirmelerde, ABD’de yeni bir yönetimin iş başına geleceğine, bu yönetimin özellikle AB ve NATO ile ilişkilere özel önem vereceğine dikkat çekilmekte. Türkiye ile ABD ilişkilerinde normalleşmenin 2021 ortalarına kadar sürebileceği değerlendirmeler arasında yer almakta.