5 Korona Virüs Aşısı Geliştirdiler!
Aşılar İnsanlar Üzerinde Denenecek!
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Biyoteknoloji Enstitüsü Aşı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Tarlan Mammedov ve ekibi Akdeniz Üniversitesi’ndeki (AÜ) koronavirüs aşısı çalışmalarında sona yaklaştılar. Koronavirüsün tüm mutasyolarına karşı, bitki yapraklarından protein üreterek, virüs üzerinde etkili olacağı düşünülen 5 aşı adayı geliştirdiler. Konuyla ilgili Prof. Dr. Mammedov, aşının hayvanlar üzerindeki denemelerinin gerçekleştirildiğini ve denemelerin sonucunda başarılar elde edilince, insanlar üzerinde de denemelere başlayacaklarını duyurdu.
Prof. Dr. Mammedov, 3 laboratuvar ve 1 iklim odasında ‘Transient Bitki Ekspresyon Sistemi’ kullanarak, yeni nesil aşı çalışmalarını gerçekleştiren bir tür tütün bitkisi olan Nicotiana Benthamiana’nın, iklim odasında 22-24 derecede yüzde 50-60 nem seviyesinde özel formülasyon içeren gübrelerle yetiştirildiğini ve böylelikle belli büyüklüğe ulaşmasını sağladıklarını anlattı.
Çalışmalara Nisan ayında başladıklarını belirten Prof. Dr. Tarlan Mammedov, 5 aşı adayı geliştirdiklerini, aşı adaylarının 3’ünün hayvan testlerinden geçtiğini aktardı: “Hayvanlar üzerindeki test sonuçlarına göre koronavirüse karşı aşı adaylarının hayvanlarda yüksek miktarda fonksiyonel antikor ürettiğini kanıtladık. Bundan sonra insanlar üzerinde testlere geçebiliriz.”
Geliştirdikleri aşıların başka aşılardan özellikleri, üstünlükleri ve avantajları olduğunu söyleyen profesör, bu aşılarda virüs ve bakterinin olmadığını belirterek, protein temelli aşıların güvenli olduğundan söz etti. “1500’ten çok koronavirüs proteininin analizlerini yaptık ve ona göre çalışmalarımızı sürdürdük. Koronavirüsün birçok mutasyonuna karşı çok etkili olacağını düşünüyoruz” diye konuştu.
Koronavirüse yakalanmış kişilerin antikor seviyelerinin belirlenmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tarlan Mammedov, “Eğer antikor seviyeleri yüksek olursa bu kişilerin koronavirüse yakalanma riskinin az olduğu anlamına gelir. Antikor seviyesi az olursa bu insanların yeniden koronavirüs hastalığına tutulma ihtimali, riski çok yüksektir. Onun için koronavirüse karşı antikor seviyesinin tayin edilmesi çok önemli. Bu konuyla ilgili 3 kit geliştirdik. Bu kitler koronavirüse karşı antikor seviyelerini belirlemek için kullanılabilir” dedi.
İnsan vücudunda önemli bir yere sahip olan anjiyontensin dönüştürücü enzim 2 (ACE2) üzerine çalıştıklarını aktaran Prof. Dr. Tarlan Mammedov, “Covid-19’un özelliklerinden biri MERS virüsünün reseptörüdür. ACE2 enzimi virüs tarafından bloke olur. ACE2 enziminin bedende az miktarda olması insanlarda büyük problemlere neden olabilir. Özellikle yoğun bakımda olan hastalar, bu enzim miktarının az olması nedeniyle hastalığı ağır geçiriyor olabilir. Bu enzimi Transient Bitki Ekspresyon Sistemi’nde yüksek miktarda oluşturulmasını sağladık” diye konuştu.
Prof. Dr. Mammedov, enzimin genetik mühendislik yoluyla bitkiden üretildiğini belirterek yüksek miktarda üretilmesinde başarılı olduklarını açıkladı. Prof. Dr. Mammedov, “500 grama kadar çıkan ACE2 enzimini, 1 kilogram bitki yaprağından üretebildik. Covid-19 nedeniyle özellikle yoğun bakımda kalan hastalara uygulanabilir. Böyle bir enzimin insan vücuduna mühim miktarda dahil edilebilmesi bu insanların hayatını kurtarabilir” dedi.