Türkiye İstatistik Kurumu verileri doğrultusunda Türkiye ekonomisi geçen sene % 1.8 gelişme gösterdi. 2019’da gelişme % 0.9 oranında gerçekleşmişti. Son çeyrekte ise gelişme % 5.9 oranında oldu.
Üretim Yöntemine Göre
Üretim yönteminin düşüncelerine göre dört dönem toplamı ile elde edilen senelik GSYH, zincirlenmiş hacim endeksi olarak (2009=100), geçen senede 2019 yılına göre yüzde 1,8 yükseldi. Üretim yönteminin görüşüne göre cari fiyatlarla GSYH, geçen senede 2019’a göre yüzde 16,8 oranında yükselerek 5 trilyon 47 milyar 909 milyon lira oldu.
Kişi Başına Gayrisafi Yurt İçi Hasıla 2020 Yılında 60 537 TL Oldu
Geçen sene kişi başına GSYH cari fiyatlar ile 60 537 lira, ABD doları cinsinden 8 599 olarak hesaplandı.
Finans ve Sigorta Faaliyetleri 2020 Yılında %21,4 Arttı
GSYH’yi oluşturan etkinliklere bakıldığında; geçen sene de 2019’a göre zincirlenmiş hacim endeksi olarak; finans ve sigorta etkinlikleri total katma değeri yüzde 21,4 oranında, bilgi ve iletişim etkinlikleri yüzde 13,7 oranında, tarım sektörü yüzde 4,8 oranında, kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet etkinlikleri yüzde 2,8 oranında, gayrimenkul etkinlikleri yüzde2,6 oranında, diğer hizmet etkinlikleri yüzde 2,5 oranında ve sanayi yüzde 2,0 oranında yükseldi. Mesleki, idari ve destek hizmet etkinlikleri yüzde 5,2 oranında, hizmetler yüzde 4,3 oranında, inşaat sektörü ise yüzde 3,5 oranında düştü.
GSYH 2020 Yılı Dördüncü Çeyreğinde %5,9 Arttı
GSYH dördüncü çeyrek ilk öngörüsü; zincirlenmiş hacim endeksi olarak, geçen senenin son aylarında 2019’un aynı çeyreğine kıyasla yüzde 5,9 oranında yükseldi.
Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış GSYH Zincirlenmiş Hacim Endeksi, Bir Önceki Çeyreğe Göre %1,7 Arttı
Mevsim ve takvim faaliyetlerden uzak GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde1,7 oranında yükseldi. Takvim etkisinden uzak GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, geçen senenin dördüncü çeyreğinde 2019’un aynı çeyreğine kıyasla yüzde5,8 oranında yükseldi.
GSYH 2020 Yılının Dördüncü Çeyreğinde Cari Fiyatlarla 1 Trilyon 524 Milyar 788 Milyon TL Oldu
Üretim yöntemiyle Gayrisafi Yurt İçi Hasıla yaklaşık, geçen senenin son aylarında cari fiyatlarla 2019’un aynı çeyreğine kıyasla yüzde 26,2 oranında yükselerek 1 trilyon 524 milyar 788 milyon lira oldu. GSYH’nin son aylardaki değeri cari fiyatlarla ABD doları bazında 191 milyar 633 milyon olarak gerçekleşti. Hane halkı nihai tüketim harcamaları geçen sene yüzde 3,2 oranında yükseldi. Yerleşik hane halklarının nihai tüketim harcamaları, geçen senede 2019’a zincirlenmiş hacim endeksine göre yüzde 3,2 oranında yükseldi. Hane halkı tüketim masraflarını GSYH içerisindeki payı yüzde 56,4 oranında oldu.
Hane halkı Nihai Tüketim Harcamaları 2020 Yılı Dördüncü Çeyreğinde %8,2 Arttı
Yerleşik hane halklarının nihai tüketim masrafları geçtiğimiz senenin son aylarından 2019’un aynı çeyreğine kıyasla zincirlenmiş hacim endeksi olarak yüzde 8,2 oranında yükseldi. Devletin nihai tüketim masrafları yüzde 6,6 oranında, gayrisafi sabit sermaye oluşumuysa yüzde 10,3 oranında yükseldi.
Mal ve Hizmet İthalatı 2020 Yılında %7,4 Arttı, İhracatı ise %15,4 Azaldı
Geçen senede 2019’a göre zincirlenmiş hacim endeksine göre mal ve hizmet ithalatı yüzde 7,4 oranında yükseldi, dışsatımı ise yüzde 15,4 oranında düşüş yaşadı. Mal ve hizmet dışsatımı, geçen senenin son aylarından 2019’un aynı çeyreğine kıyasla zincirlenmiş hacim endeksi olarak aynı kalırken dışsatımı yüzde 2,5 oranında yükseldi.
İşgücü Ödemeleri 2020 Yılında %9,6 Arttı
İşgücü ödemeleri geçen sene yüzde 9,6 oranında yükselirken, net işletme artığı/karma kazanç yüzde 20,2 oranında yükseldi. İşgücü ödemeleri, geçen senenin son aylarında ise 2019’un aynı çeyreğine kıyasla yüzde 12,2 oranında, net işletme artığı/karma kazanç yüzde32,0 oranında yükseldi.
2020 Yılında İşgücü Ödemelerinin Gayrisafi Katma Değer İçerisindeki Payı %33,0 Oldu
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlar ile Gayrisafi Katma Değer çevresindeki payı 2020 yılında yüzde 34,8 oranındayken bu söz konusu oran geçen senenin de yüzde 33,0 oranında oldu. Net işletme artığı/karma kazancın payı ise yüzde 47,5 oranından yüzde 49,4 oranına arttı.
Bakan Elvan’dan Büyüme Mesajı
Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan gelişme rakamları ardından bir duyuru yaptı. Bakan Elvan, “Küresel sağlık krizinin damga vurduğu 2020’yi büyümeyle kapatan nadir ülkelerden olduk. 2021 yılında temel önceliğimiz fiyat istikrarının sağlanması. Enflasyonla mücadele politikalarımız daha kaliteli ve sürdürülebilir bir yatırım, üretim ve büyüme patikasının da önünü açacak” dedi.
Prof. Dr. Sefer Şener: Birçok Kuruluş Pozitife Çevirmişti
Gelişmenin de iyi olacağından bahsetmiştik. Sanayi üretimi de fazla gelmişti. Bu söz konusu rakam OECD ülkeleri içerisinde en yükseklerden. Yani Türkiye geçen seneyi Covid-19’a karşın ortalama dikkate alındığında 1.8 ile kapattı. Aslında bu rakam OECD ülkeleri içerisinde en yüksek rakam. Çin, Endonezya, Türkiye bu mevzuda pozitif ayrıştı. Geçen sene de Covid-19 ile beraber gelişme rakamları çok büyük anlamda riske girdi.
IMF eksi yüzde 5,5 oranında bir gelişme tahmininde bulunmuştu. Gelen rakamlar bizim de beklenen oranda pozitif. Gelişmenin hangi basamaklardan meydana geldiği büyük önem taşıyor. Hizmet alanındaki gelişmenin daha az olduğu görülüyor. Sanayi ve tarım gelişmesine göre. Sanayinin payı da olumlu yöne dönmüş durumda. Öngörüldüğü gibi bu devir gıdayla alakalı mevzular önde. Türkiye’de tarımsal gelişme diğer alanlara kıyasla olumlu yönde ayrıştığını görüyoruz. Gelişmeyle alakalı bu seneye yansıyacak unsur yalnızca hizmet sektörü. Alınacak önlemlerle IMF’in öngördüğü gibi ki hatırlıyorum birçok büyük banka yurt dışında Türkiye’nin gelişme rakamlarını olumlu yöne çevirmişti. Bu söz konusu rakam 2021 yılında çok daha iyi bir şekilde büyüyeceğimizi gösteriyor.
Gelişmenin yansıdığı alan istihdam. Siz pozitif büyüyünce istihdamın artması demek. Bu kazancın da yükselmesi demek. Her bir kişi başına kazancımız bu sene 2020 senesine kıyasla çok daha yüksek olacaktır. Türkiye’nin bu sene % 4 oranının üstünde gelişeceğini öngörüyoruz. Hane halkının da bu söz konusu durum % 4 oranının üstünde gelişmesi demek. İstihdam alanında çok hissediliyor. Pozitif yönlü kişisel kazanç bazında ise bu sene geçen seneye kıyasla % 4 oranından daha yüksek satın alma gücü devrine giriyoruz. İstihdama yansıması istihdama yansırsa enflasyonu etkiler. Banka notlarını da Fitch arttırdı. Türkiye notunun arttıracağını de konuşmuştuk. Bir hafta olmadan geçti. Yani bu zaman kişisel kazançları da bu senede daha pozitif yöne çevirecek bir süreç.
